عسل خارشُتر-ترَنجَبین

از آنجایی که هر عسلی بسته به اینکه از شهد چه گیاهی به دست می‌آید خواص متفاوتی نیز دارد، قبل از هر چیز باید با گیاه ترنجبین و خواص آن آشنا شویم.

مشخصات  ترنجبین

ترنجبین نوعی ماده دارویی است. ترنجبین، ماده شیرینی است که به صورت شبنم بر روی برگ و ساقه‌های گیاه خارشتر می نشیند.

در مناطقی مانند بیابان‌ها و دشت‌های کم ارتفاع، پوشش غالب گیاهی از نوع خارشتر است و زنبورها برای ساخت عسل از این گیاه استفاده می‌کنند و در نتیجه عسل ترنجبین تولید می‌شود. عسل ترنجبین در واقع شهد متراوش از گل‌های خارشتر است که توسط زنبور فراوری شده باشد. از مناطقی که در آن این نوع عسل تولید می‌شود می‌توان به خراسان، یزد، تبریز، زرند کرمان، اطراف قم و بوشهر اشاره کرد؛ در این مناطق پوشش گیاهی خارشتر خودرو  وجود دارد.

زمان گلدهی موثر خارشتر برای زنبورداری در اکثر نقاط در ماه‌های خرداد تا مرداد ماه است. فعالیت زنبور روی گیاه  خارشتر  نیز در ماه‌های شهریور و مهر آغاز می‌شود و تا پیش از بارش‌های پاییزی ادامه خواهد داشت

خواص گیاه ترنجبین

•   جوشانده ترنجبین معرق است.
•   گل های ترنجبین برای بواسیر مفید است.
•   برای رفع عطش مفید است.
•  ترنجبین برای تسکین سرفه و درد سینه موثر است.
•   عرق ترنجبین اگر مدتی کم کم خورده شود، برای دفع سنگ کلیه و مثانه تا حدودی موثر است.
•   ترنجبین خاصیت ضد عفونی کنندگی خوبی دارد و میکروب ها را از بین می برد، به همین دلیل برای درمان بیماری های عفونی مفید است.
•   ترنجبین ملین و مسهل است. دوز مصرفی ترنجبین به عنوان ملین بر حسب سن بیمار بین 10 تا 70 گرم است که با کمی آب مصرف می شود. ترنجبین اگر در مقدارکم خورده شود، ملین و اگر به مقدار زیاد مصرف شود مسهل است.
•  در مورد خوصیات ترنجبین برای اسپرم نیز تحقیقاتی انجام شده است. اگرچه این تخقیقات هنوز به نتایج قطعی نرسیده اما به نظر می رسد مصرف ترنجبین می تواند به تقویت اسپرم و درمان ناباروری در مردان کمک کند.

خواص دارویی عسل ترنجبین 

عسل ترنجبین طبع گرمی دارد و برای ما ایرانیان که بخش اعظمی از رژیم غذایی‌مان از مواد خوراکی با طبع سرد تشکیل شده است، مناسب هستند. این عسل  را می توان  از بهترین و سالم‌ترین گونه‌های عسل ایران برشمرد. عسل تک گل ترنجبین حاوی ساکارز کم و غنی از مواد معدنی، ویتامین‌ها، پلی فنول‌ها و فلاونوئیدها است. به علت آن که گیاه خارشتر یک گیاه خودرو و بومی است و هیچ گونه مواد شیمیایی مثل کود و سم در تولید و رشد این گیاه وجود ندارد و عسل تولیدی از این گیاه هم فاقد پسماند شیمیایی است. عسل ترنجبین  از خواص عمومی عسل و خواص دارویی خاص خود برخوردار است. خواصی که در ادامه آن‌ها را آورده‌ایم.

تقویت سیستم ایمنی بدن

این ماده خوراکی سیستم ایمنی بدن را در برابر بیماری‌ها تقویت می‌کند و مصرف مداوم آن سلامت عمومی افراد را افزایش می‌دهد.

ضد سرطان

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عسل ترنجبین موجب پیشگیری از انواع سرطان هستند.

درمان ورم پروستات

از دیگر خواص این خوراکی خوشمزه برای آقایان درمان ورم پروستات است. خواص دارویی این نوع عسل درد و ورم ناشی از بیماری را کاهش می‌دهد.

تقویت مغز و اعصاب

مصرف عسل ترنجبین چون داروی افسردگی طبیعی و بدون عوارض عمل کرده و مغز و اعصاب را تقویت می‌کند.

از خواص دیگر این خوردنی می‌توان به درمان ناراحتی های قلب و عروق، بیماری‌های کلیوی و  کبد چرب را اشاره کرد. این ماده خوراکی انرژی‌ زا  به دلیل درصد ساکارز خیلی پایین برای افرادی ناراحتی‌های قندی مانند دیابت دارند قابل استفاده می باشد.

روش نگه داری

بهترین دما برای نگهداری عسل دمای اتاق بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و به دور از نور مستقیم آفتاب است، جایی مانند کابینت آشپزخانه است. در این شرایط عسل تا دو سال می‌تواند کیفیت خود را حفظ کند. توجه داشته باشید که عسل خام ممکن است پس از مدتی رس کند ( شکرک بزند) و این کاملا طبیعی است. اگرچه پیشنهاد نمی‌شود اما برای رس گیری عسل می‌توانید شیشه عسل را به صورت غیر مستقیم ( مثلا قرار دادن در یک ظرف اب، و گرم کردن آب) قرار دهید و دمای آن را تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد بالا ببرید و پس از رفع رس آن را از ظرف آب خارج کنید. توجه کنید که گرم کردن عسل بیش از این مقدار باعث از بین رفتن آنزیم‌های آن می‌شود.

قیمت عسل ترنجبین

قیمت عسل ترنجبین به پارامتر‌های مختلفی بستگی دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به درصد خلوص، (ساکارز) و حتی منطقه برداشت اشاره کرد. عسل ترنجبین در دو وزن نیم کیلویی و یک کیلویی عرضه می‌شود که بسته به وزن، قیمت متفاوتی دارد.