عسل خارشتر

از آنجایی که هر عسلی بسته به اینکه از شهد چه گیاهی به دست می‌آید خواص متفاوتی نیز دارد، قبل از هر چیز باید با گیاه خارشتر و خواص آن آشنا شویم.

مشخصات گیاه خارشتر

خارشتر نوعی گیاه دارویی است. خارشتر که با نام های ترنجبین، اشترخان، خارآدور و ترانگبین نیز شناخته می شود طبعی گرم و خشک دارد. این گیاه حاوی تانن و آنتوسیانین است. از نظر ترکیبات قندی غنی از انواع مونو، دی و تری ساکاریدهای حلال در آب است که منجر به علاقه شدید زنبورها به این گیاه می شود. پروتئین خام آن ۱۰ درصد و ماده آلی در این گیاه ۹۰ درصد تخمین زده شده است. این شدت و حجم بالا مواد آلی گیاه خارشتر را از سایر گیاهان خودرو متمایز می کند.

در مناطقی مانند بیابان‌ها و دشت‌های کم ارتفاع، پوشش غالب گیاهی از نوع خارشتر است و زنبورها برای ساخت عسل از این گیاه استفاده می‌کنند و در نتیجه عسل خارشتر تولید می‌شود. عسل خارشتر در واقع شهد متراوش از گل‌های خارشتر است که توسط زنبور فراوری شده باشد. از مناطقی که در آن این نوع عسل تولید می‌شود می‌توان به خراسان، یزد، تبریز، زرند کرمان، اطراف قم و بوشهر اشاره کرد؛ در این مناطق پوشش گیاهی خارشتر خودرو  وجود دارد.

زمان گلدهی موثر خارشتر برای زنبورداری در اکثر نقاط در ماه‌های خرداد تا مرداد ماه است. فعالیت زنبور روی گیاه  خارشتر  نیز در ماه‌های شهریور و مهر آغاز می‌شود و تا پیش از بارش‌های پاییزی ادامه خواهد داشت

خواص گیاه خارشتر

• خارشتر مدر و مسهل است است.
• دم کرده گل های آن در درمان بواسیر موثر است.
• ریشه خارشتر برای تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است و روغن برگ این گیاه نیز برای روماتیسم کاربرد دارد. 
• خون را تصفیه می کند و در جهت برطرف کردن ضعف اعصاب استفاده می شود.
• برای برونشیت، عفونت های ریه و سرفه کاربرد دارد.
• از خارشتر در کمک به لاغری عملکردی مثبت دارد.
• عرق خارشتر برای سنگ کلیه، سنگ صفرا و مثانه مصرف می شود.
• در طب سنتی برای سیاه سرفه تجویز می شود و تب  لرز را تخفیف می بخشد.
•  در مورد خوصیات ترنجبین برای اسپرم نیز تحقیقاتی انجام شده است. اگرچه این تخقیقات هنوز به نتایج قطعی نرسیده اما به نظر می رسد مصرف ترنجبین می تواند به تقویت اسپرم و درمان ناباروری در مردان کمک کند.

خواص دارویی عسل خارشتر

عسل خارشتر طبع گرمی دارد و برای ما ایرانیان که بخش اعظمی از رژیم غذایی‌مان از مواد خوراکی با طبع سرد تشکیل شده است، مناسب هستند. این عسل  را می توان  از بهترین و سالم‌ترین گونه‌های عسل ایران برشمرد. عسل تک گل خارشتر حاوی ساکارز کم و غنی از مواد معدنی، ویتامین‌ها، پلی فنول‌ها و فلاونوئیدها است. به علت آن که گیاه خارشتر یک گیاه خودرو و بومی است و هیچ گونه مواد شیمیایی مثل کود و سم در تولید و رشد این گیاه وجود ندارد و عسل تولیدی از این گیاه هم فاقد پسماند شیمیایی است. عسل خارشتر از خواص عمومی عسل و خواص دارویی خاص خود برخوردار است. خواصی که در ادامه آن‌ها را آورده‌ایم.

تقویت سیستم ایمنی بدن

این ماده خوراکی سیستم ایمنی بدن را در برابر بیماری‌ها تقویت می‌کند و مصرف مداوم آن سلامت عمومی افراد را افزایش می‌دهد.

ضد سرطان

آنتی‌اکسیدان‌های موجود در عسل خارشتر موجب پیشگیری از انواع سرطان هستند.

درمان ورم پروستات

از دیگر خواص این خوراکی خوشمزه برای آقایان درمان ورم پروستات است. خواص دارویی این نوع عسل درد و ورم ناشی از بیماری را کاهش می‌دهد.

تقویت مغز و اعصاب

مصرف عسل خارشتر چون داروی افسردگی طبیعی و بدون عوارض عمل کرده و مغز و اعصاب را تقویت می‌کند.

از خواص دیگر این خوردنی می‌توان به درمان ناراحتی های قلب و عروق، بیماری‌های کلیوی و  کبد چرب را اشاره کرد. این ماده خوراکی انرژی‌ زا  به دلیل درصد ساکارز خیلی پایین برای افرادی ناراحتی‌های قندی مانند دیابت دارند قابل استفاده می باشد.

روش نگه داری

بهترین دما برای نگهداری عسل دمای اتاق بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی گراد و به دور از نور مستقیم آفتاب است، جایی مانند کابینت آشپزخانه است. در این شرایط عسل تا دو سال می‌تواند کیفیت خود را حفظ کند. توجه داشته باشید که عسل خام ممکن است پس از مدتی رس کند ( شکرک بزند) و این کاملا طبیعی است. اگرچه پیشنهاد نمی‌شود اما برای رس گیری عسل می‌توانید شیشه عسل را به صورت غیر مستقیم ( مثلا قرار دادن در یک ظرف اب، و گرم کردن آب) قرار دهید و دمای آن را تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد بالا ببرید و پس از رفع رس آن را از ظرف آب خارج کنید. توجه کنید که گرم کردن عسل بیش از این مقدار باعث از بین رفتن آنزیم‌های آن می‌شود.

قیمت عسل خارشتر

قیمت عسل خارشتر به پارامتر‌های مختلفی بستگی دارد که از جمله‌ی آن می‌توان به درصد خلوص، (ساکارز) و حتی منطقه برداشت اشاره کرد. عسل خارشتر در دو وزن نیم کیلویی و یک کیلویی عرضه می‌شود که بسته به وزن، قیمت متفاوتی دارد.