همانطور که می دانید زنبور عسل از شهد گل های متفاوت، عسل تولید می کند و این عسل با توجه به نوع گلی که زنبور عسل از آن شهد گرفته، طعمی متفاوت و خواص مختلفی خواهد داشت. ترکیبات شیمیایی عسل ارتباط مستقیمی با گیاهان تغذیه کننده زنبور و گونه زنبور دارد. خواص عسل در انواع مختلف آن می تواند از نظر فیزیکی و شیمیایی و طعم و خواص دارویی متفاوت باشد که در این مطلب به آن خواهیم پرداخت.
عسل طبیعی چیست ؟
انواع عسل طبیعی به صورت طبیعی از شهد گل ها جمع آوری می شوند و در داخل سلولهای مومی توسط زنبور های عسل ذخیره می گردند. انواع عسل طبیعی سرشار از مواد غذایی و دارویی است و می تواند تمام نیازهای غذایی را برطرف کند زیرا زنبور عسل توانایی تبدیل املاح و مواد معدنی شهد گل را به عسل طبیعی دارد.
انواع آن شامل فروکتوز، گلوکز، آب، مالتوز، ساکاروز، املاح معدنی و ویتامین است. PH این ماده از عدد 5 تا 7 است و با این وجود که از حالت اسیدی شروع می شود ولی به دلیل اینکه ماده بسیار شیرین است این حالت زیاد مشخص نیست. عسل طبیعی تنها ماده غذایی است که فاسد نمی شود.
انواع تقسیم بندی عسل بطور کلی
در این قسمت در مورد انواع عسل برحسب فاکتورهای مختلف صحبت می کنیم.
انواع عسل بر اساس نوع
انواع عسل را می توانیم به موارد زیر تقسیم بندی نماییم:
- عسل طبیعی
- عسل تقلبی
- عسل تغذیه ای
- عسلک
- عسل سمی
انواع عسل طبیعی طبق یک فرایند طبیعی بوسیله زنبور عسل از شهد گل ها تهیه می شود، زنبور عسل به صورت طبیعی این توانایی را دارد که گل های مفید برای تولید عسل را تشخیص می دهد، زنبور عسل برای تولید انواع عسل ارگانیک به سراغ گیاهان مفید و دارویی می رود و شهد این گل ها را گرفته و به عسل تبدیل می نماید. در انواع عسل طبیعی شهد گل ها به ماده غذایی کاملی تبدیل می گردد که انواع املاح و ویتامین ها را دارد. وقتی گفته می‌شود عسل آویشن به این معنا نیست که زنبور ۱۰۰ درصد از شهد آویشن تغذیه کرده است بلکه منظور این است که گیاه غالب آن منطقه آویشن (بیش از ۵۰ درصد پوشش گیاهی منطقه) بوده است.
انواع عسل طبیعی از کلنی های زنبور های قابل برداشت است و اگر یک کلنی خوب باشد، سالانه حدود 45کیلو گرم عسل از آن برداشت می شود. در کنار انواع عسل طبیعی عسلی به نام تقلبی هم وجود دارد که بدون دخالت زنبور عسل تولید می گردد و معمولا از قند و میوه های شیرین برای ساخت چنین عسلی استفاده می کنند. خرید عسل تقلبی اصلا توصیه نمی شود.
عسل تغذیه ای نیز وجود دارد که به زنبور ها، مواد غذایی آماده مانند آب و شکر می دهند تا زنبور عسل از آن تهیه کند. معمولا عسل تغذیه ای 10 برابر کیفیت پایین تری نسبت به انواع عسل طبیعی دارد. هیچگونه استانداری این نوع عسل را تایید نمی کند. عسلک نیز یکی دیگر از انواع عسل ها است و زمانی بوجود می آید که زنبور ها به خاطر کمبود شهد گل ها از کربوهیدرات های دفع شده توسط شپش ها و شپشک ها تغذیه می کنند. عطر و طعم این نوع عسل از کیفیت کمتری برخوردار است.
عسل سمی نیز یکی از انواع عسل می باشد که از گیاهان سمی تولید می گردد و موجب سرگیجه، استفراغ و تهوع می گردد. علت این حالت وجود ماده ای به نام گلوکوزید است. اگر زنبوران، عسل را از مناطقی با گیاهان سمی تولید کنند، این حالت بوجود می آید که این عسل تولید شده برای انسان سمی است.
عسل طبیعی
در اینجا در مورد عسل طبیعی صحبت می کنیم.
انواع عسل طبیعی به چند دسته تقسیم می شود؟
انواع عسل طبیعی با توجه به نوع گلی که زنبور عسل از آن شهد جمع می کند به عسل تک گل و عسل چند گل تقسیم می شود. زمانی که عسل از یک گل خاص شهد جمع آوری می کند مانند عسل شبدر و عسل آفتابگردان عسل تک گل گفته می شود. از دیگر انواع عسل طبیعی می توان به عسل چند گل اشاره کرد که در این حالت زنبورداران عسل را از چندین گل بدست می آورند.
می توان از این نوع عسل به عسل کوهستان و عسل مرکبات اشاره نمود. انواع عسل طبیعی با توجه به فصل تولیدشان به عسل بهاره و پاییزه تقسیم می شود. برای نمونه از عسل بهاره می توان به عسل مرکبات، زرشک و اقاقیا اشاره نمود. عسل پاییزه نیز از اواسط تابستان تا اوایل پاییز تولید می گردد. از عسل پاییزه می توان به عسل کوهستان،عسل کنار و عسل کنارکنجد اشاره نمود.
گاهی مواقع انواع عسل طبیعی را بر اساس منطقه ای که در آن تولید شده است، نامگذاری می کنند مانند عسل سبلان. انواع عسل طبیعی را بر اساس رنگ نیز دسته بندی می کنند:
- عسل بی رنگ
- عسل قرمز
- عسل زرد
عسل بی رنگ مانند عسل اقاقیا، عسل قرمز رنگ مانند عسل آویشن و عسل کنار ، و نوع زرد آن مانند عسل خارشتر.
انواع گیاهانی که از آنها عسل طبیعی گرفته می شود
مطالعات زیادی برروی عسل های مختلف با منشا گیاهی انجام شده و خواص فیزیکی و شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفته است. تاثیر گیاهان بر روی شهدهای زنبورهای عسل و در نهایت تولید عسل بی تاثیر نیست و عسل تولید شده در نهایت دارای خواصی است که از آن گیاه منشا می گیرد.
مهمترین گیاهان عسل زا در ایران شامل انواع یونجه ها می شود که به صورت یونجه باغی و یونجه معمولی یافت می شود. از انوع شبدرها مانند سفید و قرمز و شیرین نیز عسل تولید می گردد. انواع عسل طبیعی از گیاهان وحشی نیز مانند آویشن، گون، خارشتر و کهور و…. تولید می گردد. انواع عسل طبیعی از گیاهانی مانند اسپرس، آفتابگردان، گشنیز، ریحان، نعناع، تمشک، انواع مرکبات، سویا و…. نیز تولید می گردد.
زنبور های عسل با توجه به گیاهی که انتخاب می کنند، عسلی با خصوصیات ویژه تولید می کنند، مثلا وقتی زنبورها سراغ گیاه اکالیپتوس می‌روند به دلیل علاقه زیاد آن به شهد اکالیپتوس است. این گیاه خواص درمانی بسیار بالایی دارد و از عطر فوق العاده ای نیز برخوردار است. در ایران شهر فسا و جهرم بیشترین عسل اکالیپتوس را دارند. این عسل طعم خوشایندی ندارد و فقط از نظر پزشکی ارزش بالایی دارد و برای بیماری های هم چون سل ریوی و سرماخوردگی درمان تنگی نفس و بهبود اختلالات گوارشی توصیه می شود.
مهمترین فصل برای تولید عسل طبیعی
مهمترین فصل برای تولید این عسل فصل بهار و اوایل تابستان است. از انواع عسل طبیعی می توان به عسل چهل گیاه اشاره کرد. ایران شرایط بسیار خوبی برای تولید این عسل دارد، زیرا در ایران انوع گیاهان دارویی و سایر گیاهان مستعد تولید عسل وجود دارد. عسل چهل گیاه در دونوع بهاره و پاییزه تولید می گردد و عسل بهاره کیفیت بهتری نسبت به پاییزه دارد، زیرا در فصل بهار تنوع گیاهان و تازگی آنها بیشتر است. این عسل برای سلامتی انسان بسیار مفید است و از انواع عسل طبیعی برای درمان بسیاری از بیماری‌ها مفید است.
انواع عسل طبیعی دارای رنگ و بو و طعم متفاوت می باشند و همچنین قند و اسید، پروتئین، مواد معطر، املاح و آنزیم ها و ویتامین ها از مواد تشکیل دهنده عسل طبیعی است. بهتر است برای تمایز بین عسل ها و شناخت آنها با انواع مختلف عسل ها آشنایی داشته باشیم واز منشا گیاهی عسل و خواص آن آگاه باشیم. یکی دیگر از انواع عسل طبیعی عسل جنگلی است که در مناطق خاصی تولید می گردد و به خاطر شرایط آب و هوایی و رویش گیاهان متفاوت خواهد بود.
انواع اصل طبیعی بر اساس نوع گیاه
1-عسل طبیعی چهل گیاه
عسل چهل گیاه، عسلی طبیعی، بسیار مقوی و مفید، خوش طعم با خواص درمانی متعدد است. در فصل تابستان پوشش گیاهی متنوع و متعددی، از یک تا چندین گل و گیاه دارویی در دشت ها و کوهستان ها شروع به رشد می کنند، و زنبورهای عسل برای جمع آوری شهد، از تمام این گیاهان بهره می برند. عسلی که از این شهد به دست می آید را عسل چهل گیاه یا چند گیاه می گویند، که بی شک خواص تمام آن گیاهان را در خود جای داده است.
عسل چهل گیاه از گیاه های متفاوتی تهیه می شود. به همین علت، این عسل هیچ شهد غالبی ندارد و هر بار که این‌عسل تهیه و تولید شود، ممکن است دارای یک رنگ متفاوت باشد.رنگ عسل چهل گیاه بیشتر زرد و طبع آن گرم است و در اواخر مرداد ماه در ارتفاعات خراسان شمالی، کوه شاه جهان و منطقه حفاظت شده گلیل، توسط زنبورهای عسل فرآوری می شود. عسل چهل گیاه
- تقویت و درمان درد معده
- درمان عفونت های روده
- ضد اسهال و ضد یبوست
- جلوگیری از پوکی استخوان
- تقویت قوای جنسی
- درمان اختلالات خواب و بیخوابی
- پیشگیری از انواع سرطان ها
- کاهش کلسترول
- درمان بیماری های قلبی و عروقی
- مقوی و انرژی زا
- درمان کم خونی و خونساز
- آرامش بخش و درمان استرس و اضطراب
- درمان مشکلات و ناراحتی های قاعدگی
- بهبود دهنده جراحات
2-عسل طبیعی گون
گون یک گیاه بوته ای چند ساله یا همیشگی است، که گونه های فراوانی دارد. ساقه های این گیاه معمولاً به رنگ بنفش تیره و رنگ گل های آن غالباً ارغوانی است. گون یک گیاه خودرو است که در برابر خشکی مقاوم بوده در مناطق کوهستانی می روید. صمغی که در ساقه های این گیاه ذخیره می شود، کتیرا نام دارد. گون سال ها است که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرد و خواص دارویی فراوانی دارد. خواص دارویی بی شمار کتیرا در عسل گون نیز مشاهده می شود. رنگ عسل طبیعی گون زرد است و طبع آن گرم، در ادامه به خواص این عسل اشاره می کنیم.
- سرشار از آنتی اکسیدان
- ضد التهاب و ضد باکتری
- مفید برای بیماران قلبی و عروقی
- بهبود دهنده سریع زخم ها و جراحات
- انرژی زا و نشاط آور
- درمان دردهای مفصلی و آرتروز
- درمان کم خونی
- درمان التهاب پروستات و مثانه
- تقویت کننده معده، ضد نفخ و اسید معده
- درمان زخم و ورم معده
3-عسل طبیعی آویشن
عسل آویشن، از جمع آوری شهد گل های آویشن توسط زنبورهای عسل تهیه می شود. و نسبت گیاه آویشن به دیگر گیاه های جمع آوری شده توسط زنبور های عسل بیشتر است.عسل طبیعی آویشن رنگ کهربایی دارد. توجه داشته باشید گیاه آویشن گونه های مختلفی دارد. عسل های که شهد آویشن وحشی بیشتری دارند رنگ تیره تری نیز نسبت به سایر عسل ها دارند.طبع عسل آویشن بسیار گرم است. نسبت به دیگر عسل ها شیرینی کمتری دارد. طعم و مزه این عسل بسیار عالی است.
نوع آویشنی که در تهیه عسل آویشن استفاده می شود، متفاوت است. برخی از عسل ها هستند که از آویشن معمولی برای تهیه آنها استفاده می شود. برخی دیگر از آویشن وحشی و یا آویشن زیره سیاه تهیه می شوند. عسل هایی که از نوع معمولی گیاه تهیه می شوند دارای خاصیت ضد میکروبی هستند. در ادامه به برخی از خواص عسل طبیعی آویشن اشاره می کنیم.
- درمان سرفه،
- گلودرد و مشکلات تنفسی، آسم و تنگی نفس
- تقویت کننده و آرامش دهنده اعصاب، مقوی مغز و اعصاب
- کمک به بهبود دردهای مفصلی
- تسکین دهنده دردهای شکمی و مشکلات گوارشی
- ضد صرع و تشنج
- ضد سرطان
- سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین های A، B و E
4-عسل طبیعی گون گزانگبین
عسل گزانگبین یکی از محبوب ترین عسل ها می باشد.عسل گز انگبین ظاهری زرد طلایی رنگ داشته و طبع آن ملایم است. رس بستن این عسل، ۸ ماه زمان می برد. در ادامه به برخی از خواص عسل طبیعی گز انگبین اشاره می کنیم.
- تقویت کننده روده
- درمان بیماری های گوارشی
- درمان زخم معده
- تسکین درد کلیه و مثانه
- مقوی مغز و اعصاب
5-عسل طبیعی کنار وکنارکنجد
عسل کنار یا عسل سدر، از شهد جمع آوری شده گل های درخت کنار و بوته کنجد، توسط زنبورهای عسل به دست می آید. درخت کنار یکی از کهن ترین درختانی است که به برگ های کوبیده آن سدر می گویند. کنار درختچه ای تیغ دار، با برگ های کوچک و قلبی شکل است، که بیشتر در مناطق گرمسیری مانند استان های جنوبی ایران رشد می کند. رنگ عسل کنار در ابتدا روشن و زرد بوده، به تدریج تیره تر شده و به رنگ عقیقی می رسد. طبع این عسل گرم بود و خواص بسیار زیادی دارد که در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
- ضد التهاب، مسکن و تب بر
- تقویت کننده نیروی جنسی
- درمان عفونت های تنفسی
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- مقوی و انرژی زا
- درمان مشکلات گوارشی، سوتغذیه، سو هاضمه و یبوست
- مفید برای سلامت پوست و مو
6-عسل طبیعی کتیرا
کتیرا یک گیاه مرتعی است که محصول گیاه گون است و در بسیاری از مناطق می روید، در ایران نیز در استان های همدان، کردستان، خراسان شمالی و … پیدا می شود. این گیاه خواص بسیار زیادی دارد و طبیعتا عسل آن نیز این خواص را در بر دارد. این عسل رنگی روشن دارد.طبع این عسل معتدل و یا سرد و خشک است.
عسل کتیرا به دلیل فواید بسیاری که دارد بسیاری از دکتر ها مصرف عسل های طبیعی را به عنوان دارو برای بیماران خود تجویز می کنند. در ادامه به چند مورد از خواص عسل کتیرا اشاره شده است.
- این عسل برای درمان سرما خوردگی و سرفه بسیار مناسب است
- تقویت کننده مغز و اعصاب و آرامبخش
- برای کم خونی مفید است
- برطرف کننده زخم معده
- التیام بخش زخم های مجاری ادراری
- مفید برای زخم های حلق و ریه
- صاف کننده صدا و مفید برای گرفتگی صدا
7-عسل مرکبات
عسل مرکبات، برای درمان مشکلات معده بسیار مفید است بادشکن و برای درمان تهوع، سرماخوردگی، ورم های بدن موثر می باشد. ضد عفونی کننده، تصفیه کننده خون، اشتها آور است. عسل گشنیز دارای عطر تند و طعم های خاصی است. از گل های سفید و صورتی چتر دار جمع آوری می شود.
8-عسل زرشک-عناب
عسل زرشک، از عسل های بهاره به شمار می رود و در منطقه خراسان تولید می شود. عسل عناب زرشک رنگ زرد طلایی دارد و دارای عطر مطبوع و طعم شیرینی است.
9-عسل مریم گلی
عسل مریم گلی، از شهد گیاه مریم گلی گرفته شده است، این گیاه از گیاهان معروف دارویی است. رنگ این عسل کهربایی روشن تا تیره متغیر است.
10-عسل جعفری
عسل جعفری، مقوی و انرژی زا می باشد. یکی دیگر از انواع عسل می توان به عسل ریحان اشاره کرد. این عسل از گیاهان تک گل است رنگ آن رنگ عقیق روشن است و توسط زنبور ها از شهد گیاه ریحان تولید می شود.
11-عسل گشنیز
عسل گشنیز از جمله عسل‌هایی است که به طور طبیعی ساکارز پایینی دارد و به همین دلیل معمولا به افراد دیابتی توصیه می‌شود تا از این عسل استفاده کنند.
گیاه گشنیز نیز مانند یونجه در نقاط مختلف ایران کاشته می‌شود اما بیشترین سطح زیر کشت این گیاه در شهرستان نهاوند همدان با حدود ۵۰۰۰ هکتار است که ۶۵ درصد سطح زیر کشت گشنیز کشور است به همین دلیل این شهرستان یکی از مناسب‌ترین شهرها برای برداشت عسل گشنیز است. رنگ عسل گشنیز قهوه‌ای روشن تا تیره است و دیر رُس می‌بندد.
12-عسل آفتابگردان
عسل آفتابگردان، از گل های زرد آفتابگردان به دست می‌آید. عطر بسیار زیادی ندارد ولی طعم خوشایندی دارد. این عسل مقوی و انرژی زا است. این عسل در حالت مایع به رنگ زرد طلایی است و در حالت کریستالی به رنگ زرد کهربایی است.
13-عسل خارشتر
گیاه خارشتر را می‌توان گل سرسبد زنبورداری در مناطق گرم و خشک ایران دانست. این گیاه که به صورت خود رو و معمولا در مناطق با بارش کم می‌روید از نظر شهد بسیار برای زنبور عسل جذاب است و زنبوردارن نواحی گرم مثل اصفهان، یزد، خراسان، سمنان، کرمان و هرمزگان به واسطه این گیاه می‌توانند حجم عسل قابل قبولی را برداشت کنند. رنگ عسل خارشتر زرد روشن است و زود رُس می‌بندد.
زنبورداران علاوه بر این که می‌توانند از این گیاه عسل خارشتر را برداشت کنند همچنین عسلک ترنجبین نیز یکی دیگر از محصولات این گیاه است که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
زمان گلدهی و برداشت عسل خارشتر
زمان گلدهی خارشتر بسته به آب و هوا و منطقه‌ای که در آن رویش پیدا می‌کند از فروردین ماه در گرمسیر شروع می‌شود و تا مرداد ماه در مناطق سردتر ادامه دارد. مدت گلدهی این گیاه نیز بین ۳ تا ۵ هفته است که زمان مناسبی برای برداشت عسل خارشتر است.
خواص عسل خارشتر
- مفید برای درمان سنگ کلیه
- مفید برای مشکلات معده
- کمک به بهبود بواسیر
14-عسل ترنجبین
همانطور که گفتیم گیاه خارشتر علاوه بر این که منبع عالی از شهد برای زنبور عسل است، بستر ماده‌ی دیگری به نام ترنجبین (ترنگبین) نیز هست. ترنجبین ماده‌ی سفید و شیری مانند است که بسیار شیرین و در عین حال داری خواص بی نظیری است. این ماده از فعالیت حشره‌‌ای به نام زنجرک بر روی گیاه خارشتر ظاهر می‌شود. افراد محلی هر ساله ترنجبین‌ها را از گیاه خارشتر جدا کرده و به فروش می‌رسانند.
همچنین از آنجایی که این ماده بسیار غنی از مواد قندی است برای زنبور نیز بسیار جذاب است و با مکیدن آن و ذخیره‌ی آن در کندو عسلک ترنجبین را تولید می‌کند.
زمان تولید عسل ترنجبین
ترنجبین دقیقا بعد از فصل گلدهی خارشتر، توسط زنجرک‌ها ایجاد می‌شود. در نتیجه از اواسط تابستان تا اوایل مهر شاهد ترنجبین بر روی خارشتر هستیم که زنبوردارن از این فرصت استفاده می‌کنند و عسل ترنجبین را تولید می‌کنند.
خواص عسل ترنجبین
عسل ترجبین اگر به صورت درست و اصولی برداشت شود دارای خواص بسیاری است که در زیر به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد
- مقوی و انرژی‌زا
- تقویت سیستم ایمنی بدن
- برطرف کننده عطش
- مفید برای مشکلات کبدی و کلیوی
- برطرف کننده درد سینه
- پیشگیری از سرطان
15-عسل کنجد
شاید کمتر کسی اسم عسل کنجد را شنیده باشد. اما گل کنجد یکی از گل‌های شهدزا برای زنبور‌عسل است که معمولا در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری کشت می‌شود. طبق آخرین آمار در کشور در حدود ۴۲۰۰۰ هکتار کنجد کاشته می‌شود که بیشترین سهم از آن را استان‌های خراسان رضوی، فارس، کرمان و خوزستان به خود اختصاص داده اند. رنگ عسل کنجد زرد طلایی تا قهوه‌ای تیره است.
زمان گلدهی و برداشت عسل کنجد
زمان گلدهی گیاه کنجد بسته به آب و هوا و منطقه کشت شده از مردادماه در مناطق گرمسیری جنوب شروع می‌شود و تا مهر در مناطق سردسیری ادامه دارد. مدت گلدهی این گیاه نیز ۳ تا ۴ هفته است که در آن زنبورداران با انتقال زنبورستان خود به کنار مزارع کنجد عسل کنجد را برداشت می‌کنند
خواص عسل کنجد
- تقویت قوای جسمی
- جلوگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی
- آنتی اکسیدان قوی
16-عسل یونجه
از آنجایی که گیاه یونجه برای خوراک دام کشت می‌شود و نسبت به تغییرات آب و هوایی چندان حساس نیست، از سواحل جنوبی کشور تا ارتفاعات البرز در صدها هکتار کشت می‌شود. وسعت زمین‌های زیر کشت یونجه در سال‌های اخیر چیزی در حدود ۶۰۰ هزار هکتار بوده است. عسل به دست آمده از گل‌های یونجه رنگی شفاف، معمولا زرد تا سفید روشن دارند و به سرعت هم رس می‌بندد.
زمان گلدهی و برداشت عسل یونجه
زمان گلدهی یونجه بسته به آب و هوا و منطقه‌ی رویش و زمان کشت، از خردادماه در مناطق گرمسیر شروع شده و تا اواخر شهریورماه در مناطق سردتر ادامه دارد. مدت گلدهی یونجه در هر چین ۱۰ روز است (گیاه یونجه ممکن است تا ۱۰ چین هم داشته باشد) . کندوداران در این بازه کندو‌های خود را درکنار مزارع وسیع یونجه قرار می‌دهند تا عسل یونجه را برداشت کنند.
خواص عسل یونجه
- بیشترین مقدار ویتامین A و K را دارد
- ملین و خونساز است
- مفید برای اختلالات عادت ماهیانه خانم‌ها
- نشاط آور است
17-عسل اقاقیا
درخت اقاقیا اگر چه بومی جنوب آمریکا است اما در ایران نیز در مناطق معتدل و سرد کاشت می‌شود و اتفاقا رشد سریعی هم دارد. عسل اقاقیا به خاطر رنگ زلال و آب گون آن مورد توجه است و می‌توان گفت در بین عسل‌ها بی‌رنگ‌ترین نوع عسل است.
زمان گلدهی و برداشت عسل اقاقیا
زمان گلدهی درخت اقاقیا بسته به منطقه‌ی رویش، فروردین و اردیبهشت‌ماه است و مدت گلدهی بسیار کوتاهی بین ۱ تا ۲ هفته دارد. که البته به علت شهد بالای گل‌های این درخت، اگر شرایط آب و هوایی مساعد باشد همین زمان کافی است تا کندو‌ها پر از عسل شود.
خواص عسل اقاقیا
- مفید برای ناراحتی‌های صفرا
- مفید برای رشد کودکان
- آرامشبخش
- ملین و خواب آور است
- مفید برای کم خونی
18-عسل سیاهدانه
گیاه سیاه دانه در طب سنتی یکی از گیاهان دارویی بسیار ارزشمند است و به همین دلیل عسل سیاه دانه که از این گیاه حاصل می‌شود نیز از نظر دارویی اهمیت ویژه‌ای دارد و رنگ آن رنگ عسل سیاهدانه قهوه‌ای تیره است.
سیاه دانه در مناطق مختلف ایران از جمله اصفهان، یزد، چهارمحال بختیاری، فارس، همدان، خوزستان، سیستان و بلوچستان و کردستان به صورت زراعی کاشته می‌شود.
زمان گلدهی و برداشت عسل سیاهدانه
زمان گلدهی گیاه سیاه دانه بسته به منطقه‌ی رویش، از اردیبهشت تا تیر ماه است و مدت گلدهی آن بین۳ تا ۴ هفته است. کندوداران در فصل گلدهی این گیاه زنبورستان خود را به کنار این مزارع کوچ می‌دهند تا عسل تک گل سیاه دانه برداشت کنند.
خواص عسل سیاهدانه
- زیاد کننده شیر مادران
- تقویت کننده حافظه
- بادشکن و قاعده آور
- مفید برای ضعف بدن
- رفع مسمومیت های خون
- مفید برای سنگ کلیه
19-عسل قنقال
یکی دیگر از انواع عسل ، عسل شکرتیغال یا همان قنقال است. این گیاه که دارای گل‌های خاردار و کروی شکل است در قسمت‌های وسیعی از ایران از جمله قسمت‌های مرکزی و کویری ایران و همچنین زاگرس به صورت خودرو رشد می‌کند و شهد آن بسیار مورد علاقه‌ی زنبور است. رنگ این عسل زرد روشن و دیر رُس است.
زمان گلدهی و برداشت عسل شکرتیغال
زمان گلدهی شکر تیغال بسته به آب و هوا و منطقه‌ی رویش، از اردیبهشت ماه در مناطق گرمسیر شروع می‌شود و تا تیرماه در مناطق سردسیر ادامه دارد. مدت گلدهی قنقال بین ۳ تا ۵ هفته است. که زنبوردارن در این مدت زنبورهای خود را به مناطقی که پوشش گیاهی غالب آن شکرتیغال است کوچ می‌دهند و عسل شکرتیغال تولید می‌کنند.
خواص عسل شکرتیغال
- مفید برای ناراحتی‌های ریه
- بهبود مشکلات کبدی
- درمان یبوست
- مفید برای ناراحتی‌های اعصاب و افسردگی
- پیشگیری از مشکلات روده‌ای
20-عسل زول
گیاه زول یکی از گیاهان خود رو و رطوبت پسند ایران است که بیشتر در نواحی شمالی ایران مانند گلستان، خراسان، تهران، سمنان، مازندران، آذربایجان، همدان … رشد می‌کند عسل به دست آمده از گیاه زول بسیار خوش عطر و طعم است و دارای رنگ زرد روشن تا قهوه‌ای است و سرعت رس بستن آن متوسط است.
زمان گلدهی و برداشت عسل زول
زمان گلدهی زول، بسته به منطقه و آب و هوا از تیرماه در مناطق گرمسیر شروع می‌شود و تا شهریورماه در مناطق سردسیر ادامه دارد. مدت گلدهی این گیاه ۳ تا ۴ هفته است که زمان مناسبی برای کار کردن زنبور عسل بر روی آن و جمع آوری شهد است.
خواص عسل زول
- کنترل و کاهش قند خون
- برای نفخ معده و روده بسیار مناسب است
- باعث نرمی روده‌ها و از بین برنده یبوست
- تقویت کننده معده
- بهبود دردهای مفصلی
21-عسل جاوشیر
عسل جاوشیر، از گیاه جاوشیر که گیاه بومی نواحی کوهستان که از نظر دارویی در جایگاه بسیار بالای است این عسل در فصل بهار برداشت می شود و دارای مزه شیرینی است.
منطقه برداشت
یکی از روش های تقسیم بندی عسل ها و ذکر انواع عسل، بر اساس منطقه برداشت عسل می باشد. یعنی با توجه به شهری که فعالیت زنبورداری در آن انجام می شود، می توان عسل ها را تقسیم بندی کرد. ابتدا باید ذکر نمود این تقسیم بندی هم می تواند در سطح ملی باشد و هم در سطح بین المللی. اگر بخواهیم در مقیاس جهانی و بر اساس هر منطقه انواع عسل را نام ببریم، باید به: چین، ترکیه، ایالات متحده، روسیه، هندوستان، اوکراین، مکزیک، آرژانتین و اتیوپی اشاره کرد.
این کشور ها با توجه به میزان تولید عسل به صورت سالانه، از سوی سازمان فائو اعلام شده اند. در این رتبه بندی ایران در مرتبه سوم و بعد از ترکیه قرار دارد. سازمان جهاد کشاورزی اعلام کرده: چون زنبورداری فعالیتی ارزبر و یا آب بر نیست، کشور را دچار هیچ گونه وابستگی نکرده و به دلیل صادرات انواع عسل، برای کشور ارزآوری نیز دارد.
در سطح ملی نیز، انواع عسل با توجه به شهرها و استان هایی که به زنبورداری مشغول هستند، تقسیم می شوند. شهرهای جنوبی، شهرهای شمالی، استان اردبیل، آذربایجان شرقی و غربی، استان خراسان جنوبی، استان فارس، قزوین و کنگاور در استان کرمانشاه، جزو مناطقی هستند که به تولید عسل پرداخته و شهرت زیادی دارند.
رنگ
روش دیگری که می توان از آن به عنوان تقسیم بندی انواع عسل نام برد، تعیین انواع عسل بر اساس ویژگی های ظاهری آن مانند رنگ است. قبل از آن که عسل ها را بر اساس رنگشان تقسیم بندی کنیم، این نکته را باید یادآور شویم که با توجه به رنگ عسل نمی توان پی به مرغوبیت یا غیر مرغوبیت آن برد. در واقع علت مشخصی برای رنگ عسل ها وجود دارد که هیچ ارتباطی به اصل بودن یا نامرغوب بودن عسل ندارد.
ابنکه انواع عسل دارای رنگهای مختلفی هستند، به دلیل شهد گل یا گیاهی است که عسل از آن تولید شده است. شاید شما با توجه به رنگ عسل بتوانید پی به گلی که عسل از آن گرفته شده است ببرید، ولی نمی توانید قانون کلی صادر کنید که عسل خوب و طبیعی عسلی است که رنگ تیره ای داشته باشد. این امر کاملا اشتباه است.
اکنون با توجه به این موضوع، می توان ذکر کرد که انواع عسل با توجه به رنگشان، شامل عسل بی رنگ تا عسل بسیار تیره و قهوه ای رنگ می شوند. در واقع تناژ رنگ عسل بین زرد تا قهوه ای قرار دارد. پس امکان عرضه عسل در چنین رنگ هایی کاملا عادی است. آن چه باعث می شود عسل ها رنگ تیره تری داشته باشند، خاصیت آنتی اکسیدان و مواد معدنی موجود در آن ها می باشد. عسل هایی که این دو ماده به میزان غنی تری در آنها یافت شود، رنگ قهوه ای و تیره ای داشته و پر خاصیت تر هستند.
شهد گل
اما انواع عسل براساس شهد گلی که از آن تولید شده اند، یکی از اصلی ترین و مهم ترین تقسیم بندی ها می باشد. زیرا اگر شما بدانید هر عسلی از چه گل یا گیاهی گرفته شده است، می توانید به خواص آن عسل نیز پی ببرید. انواع عسل بر اساس شهد گل شامل: عسل گون، عسل کنار، عسل اکالیپتوس، عسل مرکبات، عسل آویشن و عسل کوهی می شود.
چگونه انواع عسل را بشناسیم؟
شناخت انواع عسل کار ساده ای نیست. شاید فقط زنبورداران و افرادی که در این زمینه تجربه بالایی دارند بتوانند از روی رنگ، طعم و مزه عسل، پی به نوع آن ببرند. گل گندم زرد، مریم گلی، یونجه و گون، جزو گیاهانی هستند که اگر زنبور عسل از شهد آن ها برای تولید عسل استفاده کند، محصول حاصل دارای رنگ روشنی خواهد بود. یعنی اگر به عسل یونجه نیاز داشتید و عسلی به رنگ تیره به شما عرضه شد، باید به آن عسل کمی شک کنید. اما عسلی مانند: عسل شوید، دارای رنگ تیره ای است.
از نکات دیگری که به شناسایی عسل کمک می کند، رابطه میان رنگ و طعم و مزه عسل است. هر چه عسلی تیره تر باشد، مزه آن شیرین تر می باشد. برعکس عسل هایی که رنگ روشن تری دارند، مزه و طعم آن ها ملایم تر است. با توجه به این موضوع اگر مزاج شما با خوراکی های خیلی شیرین جور نیست، بهتر است از عسل هایی استفاده کنید که رنگ روشن تری دارند و شیرینی شان کمتر است.
در این مقاله با انواع عسل و شباهت ها و تفاوت های آنها آشنا شدیم. همانطور که گفتیم تغذیه زنبور عسل در تولید انواع عسل نقش بسزایی دارد. امیدواریم مطالعه این مقاله در انتخاب نوع عسل و شناخت بهتر آنها برای شما مفید باشد.
فروشگاه اینترنتی لاری بیز برای اطمینان از خام و طبیعی بودن عسل‌هایش، تمامی آنها را قبل از فروش آزمایش می‌کند و بعد از این که از کیفیت عسل‌ها مطمئن شد، آنها را برای فروش می‌گذارد. شما می‌توانید برای خرید اینترنتی عسل طبیعی و مشاهده انواع عسل‌های طبیعی لاری بیز به همراه برگه آزمایش، روی لینک زیر کلیک کنید.
