ممکن است تا کنون راههای زیادی برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی شنیده باشید، مثل حل کردن عسل در آب، ریختن عسل از ارتفاع و روان یا سفت بودن عسل، اما باید بدانید که هیچ کدام علمی و معتبر نیستند و تنها یک راه قطعی برای تشخیص عسل طبیعی وجود دارد.
تنها راه تشخیص عسل طبیعی، آزمایش عسل در آزمایشگاههای معتبر عسل است؛ به همین دلیل ما در لاری بیز با وجود همکاری با زنبورداران بسیار متعهد، باز هم تمامی عسلهای خود را در آزمایشگاههای همکار استاندارد کیفیتسنجی میکنیم تا از طبیعی بودن آنها اطمینان ۱۰۰% داشته باشیم. اگر قصد خرید عسل طبیعی با ساکاروز زیر ۵ درصد را دارید، پیشنهاد میکنیم اینجا کلیک کنید و قیمت و جزئیات بیشتر عسلهای ما را مشاهده کنید. عسلهای طبیعی لاری بیز خام و حرارت ندیدهاند و دارای برگه معتبر آزمایشگاه و ساکاروز زیر ۵% هستند.
عسل طبیعی، عسل تقلبی و عسل تغذیهای
عسل به صورت کلی به سه دسته تقسیم میشود:
- عسل طبیعي: به عسلی میگویند که زنبور برای تولید آن از شهد گلها و گیاهان مختلف استفاده کرده است.
- عسل تغذیهای: بیشتر عسلهای موجود در بازار از این نوع عسل هستند. در این عسل، زنبوردار با گذاشتن محلول آب و شکر جلوی کندوی عسل به زنبور اجازه نمیدهد که به صورت طبیعی با استفاده از شهد گلها و گیاهان مختلف عسل تولید کند. در نتیجه زنبور به جای استفاده از شهد، از محلول دستساز زنبوردار تغذیه کرده و عسل تولید میکند. به همین علت نیز به این عسل، عسل تغذیهای میگویند.
- عسل تقلبی: این عسل اصلاً توسط زنبور تولید نشده است و با استفاده از گلوکوز و فروکتور تجاری وارداتی و یا ترکیب کردن آب و شکر با رنگ به دست میآید.
چرا برخی از زنبورداران دست به تولید عسل تغذیهای میزنند؟
دلیل اینکه زنبورداران به تولید عسل تغذیهای روی میآورند این است که میتوانند از هر کندوی خود چند برابر یک کندو که عسل طبیعی تولید میکند، عسل برداشت کنند. به همین خاطر نیز قیمت عسل طبیعی چند برابر عسل تغذیهای است؛ چرا که برای زنبوردار متعهدی که عسل طبیعی تولید میکند، به صرفه نیست که بخواهد عسل خود را با قیمت پایینی عرضه کند.
عسل طبیعی را چگونه بشناسیم؟
در این بخش از مقاله ما به سوالات متداولی که در مورد تشخیص عسل طبیعی وجود دارد، پاسخ خواهیم داد:
آیا روشهای خانگی تشخیص عسل طبیعی معتبر هستند؟
اگر کمی در سایتهای مختلف بگردید راههای زیادی برای اینکه بتوانید عسل طبیعی را در خانه تشخیص دهید وجود دارد. اما آیا واقعاً میتوان با آتش زدن عسل و یا ریختن در آب، طبیعی، تغذیهای و یا تقلبی بودن آن را تشخیص داد؟
خیر! روشهایی مثل ریختن عسل از ارتفاع و حل کردن آن در آب روشهایی نیستند که بتوان با استفاده از آنها تشخیص داد یک عسل طبیعی است یا خیر.
خصوصیات عسل مثل رنگ، عطر و طعم میتواند نشاندهنده طبیعی بودن عسل باشد؟
رنگ عسلها بستگی به پوشش گیاهی منطقهای دارد که کندو آنجا قرار گرفته است. رنگ عسل میتواند از زرد روشن تا خرمایی تیره متغیر باشد؛ بنابراین روشن یا تیره بودن عسل دلیلی بر خوب یا بد بودن آن نیست.
در مورد عطر و طعم عسل هم باید بگوییم که این عطر و طعم مربوط به گیاهانی است که زنبورها از شهد آنها تغذیه کردهاند. برای مثال عسل بهارنارنج یا عسل طبیعی کنار عطر فوق العادهای دارند اما گاهی نیز پیش میآید که زنبورها از گیاهانی تغذیه میکنند که عطر خاصی ندارند، بنابراین عسل تولید شده با وجود اینکه طبیعی است ممکن است عطر و طعم ملایم و معمولی داشته باشد.
آیا عسلی که رقیق باشد تقلبی است؟
رقیق و غلیظ بودن عسلها بستگی به منطقهای دارد که کندوها آنجا قرار داشتهاند. معمولا عسلهای شمال کشور مثل عسل بهارنارنج و نمدار، رقیقتر هستند و عسلهای جنوب کشور مثل عسل کنار یا عسل کنارکنجد غلظت بیشتری دارند؛ پس رقیق و غلیظ بودن نمیتواند نشان دهد که یک عسل طبیعی است یا نه.
عسلی که شکرک بزند تغذیه شده است؟
در مورد شکرک عسل باور غلطی وجود دارد. بعضی افراد عقیده دارند که عسلی که شکرک بزند یا اصطلاحا رس ببندد، نشاندهنده این است که تغذیه شده است. بعضی افراد نیز میگویند فقط عسل طبیعی شکرک میزند و اگر عسلی شکرک نزند، طبیعی نیست. ولی باید بدانید هم عسل طبیعی، هم تغذیهای و هم تقلبی شکرک میزنند.
شکل شکرک هم که درشت باشد یا ریز، بستگی به منطقهای دارد که عسل برداشته شده و گلهایی که در آن منطقه بودهاند. پس از روی شکرک عسل نمیتوان گفت که یک عسل طبیعی است یا خیر. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به مقاله شکرک عسل چیست مراجعه کنید.
تنها روش تشخیص عسل طبیعی چیست؟
همانطور که از ابتدای مقاله گفتیم، هیچ کدام از روشهای معمولی که برای تشخیص عسل طبیعی از تقلبی میگویند معتبر نیست و فقط از طریق آزمایش عسل در آزمایشگاههای معتبر میتوان فهمید که یک عسل طبیعی است یا نه.
فرآیند تولید عسل توسط زنبور عسل
زنبور عسل برای تولید عسل از شهد گلها تغذیه میکند و در راه بازگشت به کندو با استفاده از آنزیمهایی که در بدنش وجود دارد، تغییراتی در ترکیب شهد گل به وجود میآورد. شهد گل حاوی قندهای مختلفی است و غالب قندهای آن را ۳ قند ساکاروز، فروکتوز و گلوکوز تشکیل میدهند. همچنین شهد گلها حاوی مواد دیگری مثل آمینواسیدهایی مثل پرولین نیز هست که در ادامه خواهیم گفت، چرا پرولین فاکتور مهمی برای تشخیص طبیعی بودن عسل است.
ترکیب اولیه شهد گل حاوی مقدار زیادی ساکاروز است (در حدود ۵۰-۶۰ درصد) که زنبور با استفاده از آنزیم اینورتاز آن را به ۲ قند ساده فروکتوز و گلوکوز تبدیل میکند. البته که زنبور نمیتواند تمامی ساکاروز را به فروکتوز و گلوکوز تبدیل کند و عسل طبیعی همیشه حاوی مقادیری ساکاروز نیز هست. در انتها با فرآوری که زنبور روی شهد گلها انجام میدهد، عسلی تشکیل میشود که حاوی ۸۰-۸۵ درصد قند و ۱۵-۲۰ درصد آب است. ترکیب قند عسل طبیعی نیز معمولا حاوی مقدار کمی ساکاروز است و غالب آن را فروکتوز و گلوکوز تشکیل میدهند.
چه تفاوتی بین مشخصات عسل طبیعی، تقلبی و تغذیهای وجود دارد؟
در عسلی که زنبور توسط زنبوردار به وسیله آب و شکر تغذیه شده و به صورت طبیعی به جمعآوری شهد اقدام نکرده است، به خاطر اینکه شکر دقیقا همان قند ساکاروز است و زنبور فاصله کمی با کندو دارد، فرصتی برای تبدیل ساکاروز به فروکتوز و گلوکوز وجود ندارد و درصد ساکاروز در این نوع عسل زیاد است.
همچنین عسل تقلبی نیز اصلاً توسط زنبور تولید نشده است و با مخلوط کردن مواد مختلف مثل شکر و آب و رنگهای خوراکی و یا گلوکوز و فروکتوز تجاری به دست میآید. پس اولاً نسبت موادتشکیل دهنده آن اصلاً مشابه عسل طبیعی نیست و از آن مهمتر دیاستاز آن صفر است. دیاستاز، آنزیمهایی هستند که زنبور هنگامی که در حال تبدیل شهد به عسل است به آن اضافه میکند و عسلی که به صورت مصنوعی تولید شود فاقد آن است. به جز دیاستاز ترکیب مهم دیگری که بالاتر به آن اشاره کردیم یعنی پرولین نیز در عسلهایی که طبیعی نیستند یا وجود ندارد و یا کمتر از حد استاندارد است.
همچنین اگر کندوها به وسیله آب و شکر تغذیه شده باشند و اصطلاحا عسل تغذیهای باشد، این عسل دیاستاز را در ترکیب خود دارد ولی حاوی مقدار کمی پرولین است؛ چرا که منشا پرولین شهد گل است و وقتی زنبور از شهد گلها تغذیه کرده است، عسلی که تولید میکند حاوی مقادیر استاندارد پرولین است.
راه تشخیص قطعی عسل طبیعی
حال که با مواد تشکیلدهنده عسل و نحوه تولید آن توسط زنبور به صورت مختصر آشنا شدید، باید بدانید که هیچ راهی به جز آزمایشگاه برای تشخیص قطعی طبیعی بودن عسل وجود ندارد.
چرا که نمیتوان پرولین عسل و یا میزان ساکاروز آن را با دیدن و یا چشیدن عسل متوجه شد و فقط به وسیله روشهای آزمایشگاهی میتوان آنها را اندازه گرفت.
شما بهتر است هنگام خرید عسل طبیعي از فروشنده درخواست برگه آزمایش عسل را بکنید و با بررسی آن ببینید که آیا عسلی که میخرید طبیعی است یا خیر. همچنین اگر نمونه عسلی دارید که میخواهید متوجه طبیعی یا غیرطبیعی بودن آن شوید، بهتر است مقداری از آن را به یکی از آزمایشگاههای معتبر عسل تحویل دهید.
تمام عسلهای طبیعی لاری بیز دارای برگه معتبر آزمایشگاه هستند تا از طبیعی بودن آنها مطمئن باشید. برای خرید عسل طبیعی لاری بیز کلیک کنید.
استاندارد عسل طبیعی چیست و ترکیبات عسل باید چه مقدار باشد؟
مهمترین فاکتوری که طبیعی یا تغذیهای بودن عسل را با آن متوجه میشوند، ساکاروز عسل است. به صورت استاندارد اگر ساکاروز عسل زیر ۵ درصد باشد، به آن عسل طبیعی میگویند. هرچند بعضی گیاهان مثل کنار و یونجه استثناء هستند و دارای ساکاروزهای بالاتری هستند.
اما ساکاروز به تنهایی نمیتواند مشخص کند که یک عسل طبیعی و خام است یا خیر. چرا که ممکن است یک عسل حاوی ساکاروز بالای ۵ درصد باشد (مثل یونجه و کنار) و طبیعی باشد و یا ساکاروز زیر ۵ درصد داشته باشد ولی تغذیه هم شده باشد و یا بدتر از آن حرارت دیده باشد.
علاوه بر طبیعی بودن عسل، خام بودن آن هم مهم است!
عسل خام به عسلی میگویند که بعد از برداشت، حرارت ندیده است و خواص آن حفظ شده است.
بهتر است بدانید فقط طبیعی بودن عسل نیست که مهم است و عسل باید علاوه بر طبیعی بودن، خام هم باشد. عسلی که خام نباشد و حرارت دیده باشد، حتی اگر کاملا از شهد گلها تغذیه کرده باشد ارزشی ندارد. چرا که عسل حرارت دیده بر اساس میزان حرارت، بخشی و یا تمامی خواص خود را از دست میدهد.
برخی از زنبورداران و فروشندگان برای اینکه عسل رس نبندد یا اصطلاحا شکرک نزند، آن را حرارت میدهند و این به خاطر تفکر غلطی است که درباره شکرک عسل وجود دارد. ما در لاری بیز عسلهای خود را حرارت نمیدهیم و به صورت حرارت ندیده و خام به فروش میرسانیم تا تمامی خواص و ترکیبات آن حفظ شود. برای خرید عسل خام و طبیعی لاری بیز کلیک کنید.
اما چه فاکتور دیگری در کنار ساکاروز میتواند هم طبیعی و هم خام بودن عسل را مشخص کند؟
همانطور که بالاتر گفتیم، عسل حاوی مادهای به اسم پرولین است که منشا آن شهد گلهاست. پس اگر عسل به صورت طبیعی تولید شده باشد، علاوه بر ساکاروز زیر ۵ درصد باید پرولین آن هم بالاتر از ۱۸۰ میلیگرم بر کیلوگرم باشد. همچنین پرولین مادهای است که با حرارت از بین میرود و اگر عسل خام نباشد و حرارت دیده باشد، حتی اگر طبیعی باشد پرولین آن کمتر از حد استاندارد است. پس پرولین به همراه ساکاروز به ما نشان میدهند که آیا یک عسل طبیعی و خام است یا خیر.
البته عوامل و فاکتورهای دیگری مثل HMF، دیاستاز و نسبت فروکتوز به گلوکوز نیز هستند که آزمایش میشوند ولی آزمایش ساکاروز در کنار پرولین میتواند خیال شما را از بابت طبیعی و خام بودن یک عسل راحت کند.
هدف ما در مجموعه لاری بیز ارائه بهترین و باکیفیتترین محصولات به شماست. ما تمامی فاکتورهای کلیدی عسلهای درکام را قبل از فروش آزمایش کرده و تنها بعد از اطمینان از طبیعی و خام بودن آنها، این عسلها را به شما عرضه میکنیم. تمامی عسلهای لاری بیز بجز استثنائات ساکارز زیر ۵ درصد دارند؛ شما میتوانید این مورد را خودتان در صفحه خرید عسل طبیعی در بخش برگه آزمایش عسلهای لاری بیز ببینید.