شاید بتوان عسل را یکی از بی نظیرترین خوراکیهای موجود در جهان هستی در نظر گرفت. این ماده غذایی شگفت انگیز محصول تولیدی زنبور عسل بوده و شیرینی آن از مونوساکاریدها، فروکتوز و گلوکز حاصل میشود. عسل به لحاظ داشتن برخی مواد تخمیری در تبادلات غذایی و کمک به هضم غذا بالاترین مرتبه را در میان غذاها دارد.
با این حال، حتما شما هم شنیده اید که خوردن عسل به مذاق بعضی از افراد خوش نمیآید. آنها اعتقاد دارند که چون طبع عسل گرم است و خودشان هم گرم مزاج هستند بهتر است از خوردن آن پرهیز کنند. این حرف تا حدودی درست است و حتی گاهی پیش میآید که این افراد با خوردن عسل دچار حساسیتهایی مثل خارش و جوش شوند.
اما آیا طبع تمامی عسل ها گرم است و کسانی که طبع گرمی دارند نمیتوانند از خواص عسل بهرمند شوند؟
عسلها انواع و گونههای مختلفی دارند که طبع هر کدام با یکدیگر متفاوت است. در نگاه اول به دلیل شیرین بودن، عامه مردم طبع عسل را گرم فرض کرده و افراد گرم مزاج از خوردن آن امتناع میورزند. در اصل باتوجه به منشا گیاهی عسل بسته به نوع گل و شهد مصرفی توسط زنبور، طبع عسلها نیز متفاوت است.
تفاوت طبع با مزاج
اگر بخواهیم به طور خلاصه صحبت کنیم باید بگویم که طبع از طبیعت میآید و در واقع آن چیزی (حالت بدنی، چهره) است که با آن متولد میشویم و قابل تغییر نیست چرا که به عواملی مثل وراثت و منطقه جغرافیایی و تا حدودی به تغذیه بستگی دارد.
انواع طبع عبارتند از: طبع گرم، طبع سرد و طبع معتدل
مزاج اما با طبع متفاوت است. طبق گفته ویکی پدیا مزاج کیفیتی است در طب سنتی که دارای ۹ قسم است. در این بین گرمی و سردی مزاج اصلی، و تری و خشکی مزاجهای فرعی هستند و هر کدام از اینها و ترکیب آنها این ۹ مزاج یعنی: گرمی، سردی، تری، خشکی، گرم و خشک، گرم و تر، سرد و خشک، سرد و تر و در حالتی که همهی اینها در تعادل باشند مزاج معتدل حاصل میشود.
همانطور که گفته شد برای شناخت طبع عسل باید به گیاهی که زنبور از شهد آن استفاده کرده رجوع نمود. اگر شهد تنها از یک گیاه باشد شناخت طبع راحتتر و اگر از چندیدن گیاه گرفته شده باشد میتوان طبع عسلهای مختلف را به طور نسبی و مقایسهای بیان کرد.
قبل از هر چیز شاید بهتر باشد تفاوت طبع و مزاج را با هم مرور کنیم و بعد از آن به بررسی طبع عسل های مختلف بپردازیم.
مزاجها را میتوان با بهبود سبک زندگی تغییر داد و به سمت معتدل تغییر داد. به این معنا که افرادی که مزاج گرمی دارند از خوردن گرمی جات پرهیز کنند و به سمت مواد با مزاج معتدل و سرد بروند و افرادی که مزاج سردی دارند به سمت گرمیجات و غذاهایی با مزاج گرم بروند.
برای اینکه مزاج خود را شناسایی کنید میتوانید از طریق سایت دکتر صرافان و پاسخ به چند پرسش مزاج خود را شناسایی کنید.
از آنجایی که در طب سنتی هر مادهی خوراکی نیز دارای یک طبع/ مزاج است همواره توصیه میشود پیش از مصرف مواد به طبع و مزاج آنها توجه شود.
از نظر طب سنتی عسل در دسته موادی قرار میگیرد که مزاج یا طبع گرمی دارد اما این به این این معنا نیست که افراد گرم مزاج نمیتوانند از ویژگیهای این ماده استفاده کنند.
مانند سایر ویژگیهای عسل (رنگ، بو، طعم، زمان شکرک زدن و خواص آن ) طبع عسل نیز بسیار وابسته به منبع شهدی است که عسل از آن تغذیه کرده است. به این معنا که اگر چه مزاج کلی عسل گرم است اما در این بین عسلهایی وجود دارند که گرمتر و عسلهایی وجود دارند که چون منبع شهد آنها مزاج سردی دارند مثل کنار و گشنیز و زرشک طبع معتدل تری دارند.
طبع انواع عسل
به طور کلی طبع عسل ها را میتوان بر اساس جدول زیر دسته بندی کرد.
عسل های با طبع گرم
عسل آویشن | عسل سیاه دانه | عسل آفتابگردان | عسل یونجه | عسل نمدار |
عسل خارکیوار | عسل کلپوره | عسل مریم گلی | عسل قنقال | عسل شوید |
عسل زول | عسل ترنجبین | عسل پونه | عسل پنبه | عسل زعفران |
عسل جاوشیر | عسل بادام | عسل کوهستان | عسل باریجه | عسل اوکالیپتوس |
این عسلها برای افرادی مناسب است که مزاجهای سرد (سرد و خشک و سرد و تر) و یا معتدل دارند.
عسل های با طبع معتدل
عسل گون | عسل بهارنارنج | عسل چندگیاه | عسل زرشک | عسل گشنیز |
عسل کنار | عسل عناب | عسل سماق | عسل خارشتر | عسل کنارکنجد |
این عسل ها به ویژه عسل کنار و عسل گشنیز از جمله عسلهایی هستند که افرادی که گرم مزاج هستند و طبع گرمی دارند میتوانند با خیال راحت از آنها استفاده کنند. چرا که طبع گیاههایی که این عسل ها از آنها به دست آمده است( گیاه سدر و گشنیز) سرد است و در نتیجه این عسلها طبع معتدلتری دارند.
طبع دیگر محصولات زنبور عسل
طبع گرم | |||
گرده گل ایرانی | بره موم | ژل رویال |
فواید عسل در طب سنتی
- هرچه عسل، کهنهتر شود طبع آن گرمتر میشود.
- کنترل و نابود کردن بسیاری از عفونتهای بدن و حفاظت از دندانها
- قوی کردن نیروی جنسی و بازیابی نیروی از دست داده شده
- افزایش طول عمر و بالا بردن عملکرد بسیاری از اندامهای حیاتی بدن
- ضربان منظم تر قلب و خون رسانی بهتر به اعضای بدن
- باعث آرامش بیشتر در شب و بهبود فرآیند خوابیدن
- معده و دستگاه گوارش را تقویت میکند و اشتها را برمیانگیزد
- سرشار از آنتی اکسیدان ها و مواد ضدمیکروب است و به همین دلیل می تواند سرفه را درمان کند.
- چربی های اطراف قلب را آب میکند به همین دلیل مصرف آن به سالخوردگان و بیماران قلبی توصیه میشود.
- افرادی که زیاد دچار ضعف و افت قند خون می شوند؛ ورزشکارانی که نیاز به مواد غذایی دارند که فوراً انرژی آزاد کند؛ کسانی که در جلسات امتحانی یا موارد مشابه دچار افت فشار خون می شوند از مصرف عسل بسیار فایده می برند؛ چرا که عسل به سرعت، سطح قند خون و انرژی بدن را افزایش می دهد.
- عسل، علیرغم شیرینی بسیار زیاد؛ نه تنها برای دندان ها و لثه ها مضر نیست؛ بلکه باعث سلامت آنها نیز هست. علاوه بر خوردن عسل، روزی ۲-۱ بار لثه ها را با عسل ماساژ دهید.
- اگر مدتی به طور مرتب، صبح و شب یک قاشق چایخوری یا مرباخوری عسل به کودک خورانده شود؛ در اکثر موارد، شب ادراری آنها بهبود خواهد یافت.
- بدترین زخم ها و سوختگی ها و موارد مشابه اگر با عسل پانسمان شوند سریعاً بهبود پیدا میکنند. اثر معجزه آسای عسل، بر روی ترمیم زخم ها آنقدر قوی است که حتی زخم افراد دیابتی یا قطع نخاعی نیز در صورت تداوم پانسمان عسل بهبود مییابد.
آیا شما مصرف کننده عسل و دیگر محصولات آن هستید؟ آیا از مزاج خود اطلاعات کافی دارید؟ داشتن اطلاع از طبع عسل میتواند به تعادل تغذیهای مصرف کننده کمک کند. همچنین به شما این آگاهی را خواهد داد که چه ماده غذایی را همراه با عسل مصرف کرده و از خوردن چه موادی دوری کنید.
دقت کنید برای بهرهمندی از تمام خواص عسل حتما باید از عسل طبیعی و خام استفاده نمایید. از آنجایی که تنها راه تشخیص عسل طبیعی، آزمایش آن در آزمایشگاه است، حتما عسلتان را از فروشگاههایی تهیه کنید که عسلهایش را با برگه آزمایش ارائه میدهد.
لاری بیز تمامی عسلهایش را قبل از فروش در یکی از معتبرترین آزمایشگاههای استان اردبیل آزمایش میکند و تنها بعد از اطمینان از اصل بودن آنها، این عسلها را به شما عرضه میکند. برای خرید عسل طبیعی به همراه برگه آزمایش روی باکس زیر کلیک کنید و عسل دلخواه خود را سفارش دهید.